سهام دلاری به سهام یک شرکت که کسب و کار دلاری داشته باشد گفته می‌شود. این بدان معناست که ارزش سهام این شرکت همبستگی بالایی با قیمت دلار داشته باشد و سهامداران آن بتوانند به اندازه نوسانات نرخ دلار بازدهی عایدشان شود و به نوعی ریسک تغییرات قیمت دلار را در سرمایه‌گذاری خود کاهش دهند. به دلیل تعدد بالای شرکت‌های صادرات محور و سهم از بازار این شرکت‌ها در بازار سهام، می‌توان بخش بزرگی از بازارسرمایه‌ ایران را به سهام دلاری اختصاص داد. در این مقاله به معرفی سهام دلاری و تفاوت آن با سهام ریالی و دلایل استقبال بیشتر سهامداران از این صنایع خواهیم پرداخت.

تفاوت سهام دلاری با سهام ریالی 

شاید شماهم به تکرار واژه سهام دلاری یا ریالی را در بین فعالان بازار شنیده باشید و با چالش سرمایه‌گذاری در این دو گروه مواجه شده باشید. برای مثال زمانی که اخبار مثبت برجام و توافق شدت می‌گیرد گروه ریالی بازار شروع به رشد می‌کنند و اقبال سهامداران به این گروه‌ها زیاد می‌شود و یا زمانی که انتظارات تورمی در کشور بالا می‌رود و مردم انتظار رشد قیمت ارز را داشته باشند، تقاضا برای خرید سهام دلاری بالا می‌رود. در این میان شناخت بهتر این صنایع و جابجایی مناسب بین این دو گروه می‌تواند استراتژی مناسبی برای حفظ ارزش پول و کسب عایدی مناسب از سرمایه‌گذاری شود که در ادامه به آموزش نحوه تفکیک صنایع جهت سرمایه‌گذاری موفق در این گروه‌ها خواهیم پرداخت.

منظور از سهام دلاری یا سهام ریالی

فرض کنید شرکت تولیدی‌ای که قصد سرمایه‌گذاری در آن دارید به مثابه تصویر زیر باشد. عملیات این شرکت از دریافت یک ماده اولیه و اجرای یکسری عملیات روی آن ماده و درنهایت تولید و فروش محصول نهایی خلاصه شده باشد. 
 
در این فرآیند، شرکت تولیدی یک ماده اولیه دریافت کرده و یک محصول نهایی به فروش می‌رساند. ماده اولیه دریافتی اگر به صورت وارداتی باشد، قیمت خرید شرکت مورد نظر متاثر از قیمت ارز وارداتی خواهد بود و با نوسانات نرخ ارز مذکور، بهای تمام شده شرکت نیز با تغییر مواجه خواهد بود. همچنین اگر یک شرکت تولیدی محصولات خود را در بازارهای صادراتی به فروش برساند، نوسانات نرخ ارز می‌تواند عامل تعیین‌کننده در سودآوری این شرکت قلمداد شود. چرا که با رشد نرخ ارز، مبلغ فروش شرکت نیز افزایش خواهد یافت و با فرض حفظ حاشیه سود، سوآوری شرکت نیز افزایش خواهد یافت. البته باید توجه شود در اینجا هدف ساده‌سازی برای بیان و فهم مطلب است و صرفا نرخ ارز عامل تعیین‌کننده سودآوری شرک‌ها نیست. برای مثال فرض کنید یک شرکت صادرکننده فولاد محصولات خود را به کشور مقصد و با ارز دلار صادر می‌کند. درصورتی که نرخ دلار 10 درصد بالاتر رود و در طرف مقابل نرخ فولاد 10 درصد کاهشی باشد، مبلغ فروش این شرکت تغییری نخواهد کرد و از تقابل این دو و سایر آیتم‌های سود و زیانی شرکت است که در نهایت منجر به سود و زیان طی دوره می‌شود.

صنعت فلزات اساسی یا پتروشیمی‌ها را جزوه صنایع دلاری و صنعت سیمان را در گروه صنایع ریالی درنظر می‌گیرند که برای آشنایی با هر گروه می‌توانید روی گروه مربوطه کلیک نمایید.

اهمیت سهام دلاری برای سرمایه گذاری

زمانی که از سهام دلاری، یورویی و یا سهام هر ارزی صحبت می‌شود، منظور مقایسه اقتصاد دو کشور می‌باشد. در این مقایسه، تورم که نماینده وضعیت اقتصاد هر کشور است می‌تواند در انتخاب سهام مرتبط بسیار کمک کننده باشد. به عنوان مثال زمانی که تورم در یک کشور ارقام بالایی را تجربه می‌کند، نشان‌دهنده کاهش ارزش پول در آن کشور بوده و فرضا وقتی که از تورم 50 درصدی صحبت می‌کنیم، درصورت نگهداری پول نقد در این کشور، ارزش پول نقد شما ظرف یک سال به میزان 50 درصد کاهش پیدا خواهد کرد. پس با این اوصاف تبدیل وجه نقد به ارز کشوری که ثبات اقتصادی بالایی دارد و تورم کمتری را تجربه می‌کند، می‌تواند برای فرد سرمایه‌گذار سپر تورمی به ارمغان داشته باشد.

با فهم مفهوم فوق می‌توان دلیل استقبال سرمایه‌گذاران از دارایی‌هایی نظیر سهام دلاری را متوجه شد. دلار که پول رایج در مبادلات بین‌الملل است، نماینده اقتصاد کشور آمریکا است. در این کشور تورم سالانه در سال‌های اخیر به صورت تک رقمی گزارش شده که به نسبت جزو ارقام پایین به حساب می‌آید. مقایسه تورم این کشور با تورم دورقمی کشور ایران، میل سهامداران به خرید سهام دلاری را آشکار می‌سازد.

دلار یا سهام دلاری؟ کدام بهتر است

شاید برای شما نیز سوال شده باشد که خرید دلار بهتر است یا سهام دلاری و مداوم با این چالش سرو‌کار داشته باشید. 
اجازه دهید این دو دارایی را کمی بیشتر مورد بررسی قراد دهیم. زمانی که شما ارز دلار را خریداری می‌کنید و در قبال آن ریال پرداخت می‌کنید، پیش‌بینی می‌کنید که کاهش ارزش دلار کمتر از ریال خواهد بود و به نوعی با این کار می‌خواهید از سرمایه خود محافظت کرده و برای دارایی خود سپر تورمی ایجاد کنید. ولی باید توجه داشته باشید که این استراتژی شما را کمتر از تورم محفوظ خواهد کرد. چرا که خود دلار هم یک کاهش ارزش به میزان تورم کشور آمریکا تجربه خواهد کرد و همین عامل باعث می‌شود شما در بلندمدت کمتر از تورم رشد دارایی داشته باشید، ولی در خرید سهام دلاری اگر انتخاب درستی داشته باشید می‌توانید به واسطه ارزش افزوده ایجاد شده توسط شرکت، سودآوری بالاتری از تورم و دلار داشته باشید.

چرا که شرکت مورد نظر اگر کلا به صورت دلاری باشد (یعنی همه مخارج و درآمد آن به صورت دلاری باشد) و بتواند مقداری ارزش افزوده نیز داشته باشد(حاشیه سود مثبت)، می‌تواند از تورم پیشی بگیرد. در حالی که بسیاری از شرکت‌ها هستند که مخارج ریالی و درآمد دلاری داشته و یا بعضا نسبت به نرخ دلار اهرم بالای یک دارند و با هر اندازه رشد در قیمت دلار، سودآوری این شرکت‌ها به میزان بیشتری رشد می‌کند و باعث پیشی گرفتن فرد سرمایه‌گذار از سایر انواع بازارها و تورم می‌شود. پس انتخاب سهام دلاری که بتواند عملکرد مطلوبی داشته باشد، در بلندمدت می‌تواند بهتر از خود دلار یا سایر دارایی‌های دلاری بازدهی نصیب سرمایه‌گذاران نماید.

کدام سهام و یا شرکت ها دلاری هستند؟

زمانی که پیش‌بینی شما از روند دلار صعودی است و یا به نوع دیگر، به دلایل مختلف نظیر رشد نقدینگی احساس می‌کنید ارز ریال در مقابل سایر ارزها قدرتش کاهش خواهد یافت، بهتر است سمت شرکت‌هایی بروید که مخارج ریالی و درآمد دلاری داشته باشند. برای انتخاب این نوع شرکت‌ها توجه به ساختار فروش و بهای تمام شده ضروری است و باید ماهیت هرکدام از آیتم‌ها تفکیک شود. به عنوان مثال اکثر شرکت‌های معدنی یا سیمانی چون مخارجشان عمدتا شامل استخراج مواد اولیه از معادن است و در این عملیات عمدتا از ماشین‌آلات و نیروی کاری استفاده می‌شود و این مخارج هم غالبا همبستگی بیشتری با تورم دارند، پس تقریبا این مخارج را می‌توان ریالی درنظر گرفت.

همچنین لازم به ذکر است که اکثر شرکت‌های بورسی به صورت ترکیبی فعالیت می‌کنند و محصولات خود را از دو بازار داخلی و خارجی خریداری کرده و یا در بازار داخلی و یا صادراتی به فروش می‌رسانند و در بررسی این شرکت‌ها توجه به وزن هر بازار می‌تواند به تشخیص دلاری یا ریالی بودن شرکت مذکور کمک نماید.

در انتخاب سهام دلاری به چه نکاتی توجه کنیم

همانطور که گفته شد در انتخاب سهام دلاری توجه به ورودی و خروجی شرکت‌ها و سودآوری، عامل اصلی در انتخاب این شرکت‌ها به شمار می‌رود. به عنوان مثال سهامی که مواد اولیه خود را به صورت دلاری خریداری کرده و محصولاتش را در بازار داخلی به فروش می‌رساند، زمانی که انتظار تقویت ارز ریال در برابر سایر ارزها را داشته باشیم، می‌تواند گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری تلقی شود و یا بالعکس.

برای انتخاب درست بین سهام دلاری و ارز دلار، یکی از چالش‌هایی که وجود دارد بحث وقفه زمانی اثرگذاری افزایش قیمت دلار در قیمت سهام شرکت‌هاست. برای مثال ممکن است در زمان افزایش قیمت دلار، سهم‌های دلاری با تاخیر از این افزایش قیمت اثرپذیری داشته باشند ولی توجه به این نکته خالی از لطف نیست که در بلندمدت این اثر به طور کامل روی قیمت سهم‌ها تخلیه خواهد شد و سهامداری در این شرکت‌ها می‌تواند استراتژی مناسبی برای ایجاد سپرتورمی تلقی شود.

کلام آخر

در اینکه سهام دلاری چگونه از رشد دلار تاثیر می‌پذیرند و در بلندمدت چگونه اثر رشد نرخ ارز در قیمت سهام دلاری تخلیه می‌شود، مطالب زیادی عنوان شد؛ ولی ذکر این نکته نیز حائز اهمیت است که بازارهای مالی برپایه‌ی مکانیزم عرضه و تقاضا شکل می‌گیرند و قبل از تصمیم به سرمایه‌گذاری باید حتما شرایط بازار و وضعیت شرکت‌ها سنجیده شود و سپس اقدام به خرید یا فروش گردد. بارها در بازار مشاهده شده است که قیمت دلار در بازار آزاد رشد قیمتی تجربه کرده است، در حالی که برخی از سهام دلاری به دلایل مختلف (نظیر قیمت‌گذاری بیش از حد دارایی در بازار، دستوری بودن نرخ تسعیر ارز با قیمت‌های پایین‌تر از بازار آزاد و ...) فاز اصلاحی در پیش‌گرفته است. پس توجه به عوامل کلان و عرضه و تقاضای بازار نیز یکی از عوامل اصلی در انتخاب سهام دلاری برای کسب عایدی مطلوب از سرمایه‌گذاری تلقی می‌شود.