صندوق بخشی نوعی از صندوق های سرمایه گذاری سهامی است که بخش بزرگی از پرتفوی خود را به صنعت خاصی اختصاص می‌دهد. بنابراین هر صـندوق بخشی باید بر روی یک صنعت تعریف شد‌ه و اساسنامه خود را تنظیم کند. برای مثال، اگر یک صـندوق بخشی بر روی صنعت فلزات اساسی تعریف شود، باید بخش بزرگی از پرتفوی خود را به این صنعت اختصاص دهد. البته صندوق بخشی با رعایت حد نصاب‌ها می‌تواند از صنایع و بخش‌های دیگر نیز در پرتفوی خود داشتـه باشد.

اگر مشتاق کسب اطلاعات بیشتر در زمینه صندوق بخشی هستید، به خواند‌ن ادامه این مقاله از کاریزما ادامه دهید.

صندوق بخشی چیست؟

همانطور که گفتیم در صندوق بخشی، بیشتر پرتفوی سرمایه‌گذاری به سهام شرکت‌های صنعتی (که صندوق بر مبنای آن تشکیل‌شده) اختصاص دارد. هدف این نوع صندوق‌ها، کسب سود از یک صنعت خاص و مناسب است. مثلا صندوق بخشی که بر روی صنعت پتروشیمی باشد، متناسب با نوسان قیمت این صنعت بازدهی را نصیب دارندگان خود می‌کند. به همین دلیل است که صندوق سرمایه گذاری بخشی در برخی از مواقع عملکرد بهتری داشتـه و در برخی مواقع هم بازدهی مناسبی ندارد.

نحوه عملکرد صندوق بخشی چگونه است؟

فرض کنید در یک بازه زمانی خاص صنعت پتروشیمی به طور چشمگیری اوج می‌گیرد. به جای اینکه در این صنعت به تحلیل سهام زیادی بپردازید و از بین آنها انتخاب کنید، با خرید صـندوق بخشی پتروشیمی از کل این صنعت سود خواهید کرد. با رشد بازار سرمایه و آمد‌ن صندوقهای بخشی متفاوت، می‌توانید با خرید این نوع صندوق‌ها، از صنایع مختلفی کسب بازدهی کنید.

سرمایه گذاری در صندوقهای بخشی مناسب چه کسانی است؟

همانطور که گفتیم، گاهی صنعت خاصی در بازار سرمایه بر روی مدار صعودی خواهد بود. یا بواسطه سیاست‌های دولت یا نرخ‌های جهانی برخی صنایع وضعیت مناسبی پیدا می‌کنند. در چنین مواقعی، سرمایه‌گذاران کار سختی برای انتخاب سهم مناسب به مقدار لازم برای کسب سود از این صنایع را دارند. اما با خرید صـندوق بخشی هر صنعت می‌توانند متناسب با بازدهی سهم‌های داخل آن صنعت کسب سود کنند.

اگر به صنعت خاصی علاقه دارید و یا پیش‌بینی شما از سود مناسب صنعتی است، صندوق بخشی بهترین انتخاب شما خواهد بود.

چه صنایعی دارای صندوق بخشی هستند؟

در حال حاضر، فقط دو صندوق بخشی در بازار سرمایه وجود دارند که هر دوی آنها هم بر روی صنایع شیمیایی (پتروشیمی) فعال هستند. یعنی بخش بزرگی از دارایی این صندوق‌ها در سهام شرکت‌های پتروشیمی سرمایه‌گذاری شد‌ه است. البته سازمان بورس در حالت کلی اجازه فعالیت صندوق های بخشی بر ۸ صنعت زیر را داد‌ه است:

• سیمان
• حمل‌ونقل
• مواد دارویی
• فلزات اساسی
• صنایع شیمیایی
• استخراج کانه‌های فلزی
• خودرو و ساخت قطعات
• بیمه و صندوق بازنشستگی

احتمالا در آینده‌ای نه چندان دور شاهد روی کارآمدن صندوق های بخشی در تمام این صنایع باشیم. به عنوان مثال، به تازگی صندوق بخشی فلزات به بازار سرمایه معرفی شده است. 

تفاوت صندوق بخشی و شاخصی چیست؟

همانطور که گفتیم، صندوقهای بخشی فقط بر روی یک صنعت متمرکز هستند و سعی در کسب بازدهی متناسب با آن صنعت دارند. اما صندوق های شاخصی بر روی یک شاخص که در حال حاضر شاخص کل، هم‌وزن و 30 یا 50 شرکت بزرگ بازار است، فعال هستند. همچنین اساسنامه و ترکیب دارایی این دو نوع صندوق نیز باهم متفاوت است.

ترکیب دارایی‌های صندوق بخشی

عموما نمی‌توان از پرتفوی صـندوق بخشی انتظار تنوع بالایی داشت. این صندوق‌ها بخش بزرگی از دارایی‌های خود را در آن صنعتی که بر روی آن فعالیت می‌کنند، سرمایه‌گذاری می‌کنند. لذا سعی در کسب بازدهی متناسب با آن صنعت می‌کنند. هر چند که می‌توانند از سهام و صنایع دیگر نیز با رعایت حد نصاب‌های اساسنامه در پرتفوی خود داشتـه باشند. در تصویر زیر می‌توانید ترکیب دارایی‌های صندوق بخشی که مصوب سازمان است را مشاهده کنید.

مزایای صندوق بخشی

صندوقهای بخشی نیز همانند هر صندوق سرمایه‌گذاری دیگری مزایای خاصی را به همراه دارند که مهم‌ترین آنها عبارتند از:

- عدم نیاز به تحلیل تمام سهام یک صنعت

تا پیش از این باید برای انتخاب پرتفویی از یک صنعت، کل سهام آن صنعت را تحلیل و فیلتر می‌کردید تا به چند سهم مناسب برسید. همانطور که می‌دانید، همین موضوع هم امکان خطا و اشتباه داشت. اکنون، با صندوقهای بخشی دیگر نیاز به روندهای طولانی انتخاب سهم نیست و در کمترین زمان امکان کسب بازدهی از صنایع مختلف را دارید.

- افزایش تنوع در پرتفو؛ کاهش تمرکز پرتفو

تا پیش از این شما ممکن بود چندین سهم از یک صنعت را برای کسب بازدهی در پرتفوی خود داشتـه باشید. به عنوان مثال، برای کسب بازدهی از صنعت فلزات اساسی، 4 یا 5 سهم را خرید می‌کردید تا بازدهی مناسبی کسب کنید. همین امر باعث پراکندگی و شلوغی پرتفوی سرمایه‌گذاری می‌شد. با صـندوق بخشی شما به راحتی می‌توانید پرتفوی منظم‌تری داشتـه باشد.

- پیش‌بینی و کسب بازدهی متناسب با تحلیل شما

در صندوق‌های سهامی عادی، شما دقیق نمی‌دانید که با خرید صندوق مذکور، متناسب با چه صنایع و سهامی کسب بازدهی می‌کنید. در واقع، تنوع بالای دارایی و خرید و فروش‌ها و تغییرات مداوم پرتفوی این صندوق‌ها، پیش‌بینی بازدهی آینده آنها را مشکل می‌کند. اما با صندوق سرمایه گذاری بخشی شما به راحتی می‌توانید بازدهی آینده صندوق را متناسب با آن صنعت تصور کنید.

معایب صـندوق بخشی

در کنار مزایایی که در فوق برای صـندوق بخشی ذکر کردیم، این نوع از صندوق‌ها معایبی هم به همراه دارند. موارد زیر را می‌توان به عنوان معایب صـندوق بخشی معرفی کرد:

- چسبندگی بالا با صنعت

بزرگ‌ترین مشکل صندوقهای بخشی، وابستگی شدید بازدهی آنها به صنعت آن صندوق است. به ندرت پیش می‌آید که در بلند مدت یک صنعت همواره رشد بیشتری نسبت به تمام شاخص‌ها و صنایع دیگر داشتـه باشد. بنابراین برای سرمایه‌گذاری در صـندوق بخشی حتما باید نقاط ورود و خروج مناسبی داشتـه باشید.

- نبود تنوع بالا در سرمایه گذاری

همانطور که می‌دانید، نبود تنوع و تمرکز بر روی یک دارایی، ریسک سرمایه‌گذاری را بالا می‌‍برد. از آنجایی که سهام داخل صنایع ما به صورت دسته‌جمعی حرکت می‌کنند، همین امر ریسک صـندوق بخشی را افزایش می‌دهد.

مطلب نهایی درباره صندوق بخشی در بورس و مزایا و معایب آن

صندوق بخشی نوع خاصی از صندوقهای سرمایه‌گذاری در بورس است که پرتفوی خود را به گروهی از صنایع مختلف اختصاص می‌دهد. بازدهی این نوع از صندوق‌ها با افزایش و کاهش نرخ سهام صنایع مربوطه مشخص می‌شود. از این رو، نرخ بازدهی صندوقهای بخشی را نمی‌توان همیشه یکسان توقع داشت.

همانند هر صندوع دیگری صندوقهای بخشی نیز دارای مزایا و معایبی هستند که در این مطلب از کاریزما بدان اشاره کردیم. امید داریم، پس از مطالعه این مقاله، اطلاعات کافی در زمینه خرید و فروش و بازدهی صـندوق های بخشی را به دست آورد‌ه باشید.