در گذشته افراد پول و دارایی های شبه پول خود را به صورت فیزیکی نگهداری میکردند. به مرور زمان و با پیشرفته شدن جوامع و شکل گیری تکنولوژی در مشاغل مالی و بانکی این دارایی های فیزیکی جای خود را به دارایی های الکترونیکی، کارت بانکی و اعداد و ارقام در حساب بانکی داد که زندگی را برای بسیاری راحت تر کرد. زحمت جا‌به‌جایی مقادیر زیاد پول و ریسک سرقت یا دزدیده شدن آنها تا حدود زیادی کاهش یافت تا جاییکه اکنون کمتر کسی را می بینیم که با خود مقادیر زیادی پول برای خرید و انجام معاملات روزمره حمل کند.

 با این وجود همچنان در مورد برخی دارایی های شبه پول مانند سکه طلا این سنت شکنی به طور کامل رخ نداده است و هنوز شاهد نگهداری سکه و طلا به صورت فیزیکی هستیم در حالیکه اوراقی برای آن ها نیز تعبیه شده اند که همان وظیفه کارت های بانکی را ایفا می کند و از امنیت بالایی حتی نسبت به صندوق امانات بانک برخوردار هستند. گواهی سپرده کالایی سکه طلا یکی از این اوراقی است که برای این منظور تعریف شده اند و در این مقاله قصد داریم شما را با این اوراق آشنا کنیم.

گواهی سپرده چیست؟

گواهی سپرده کالایی اوراق بهاداری است که موید مالکیت دارنده ی آن بر مقدار معینی کالا است و پشتوانه آن قبض انبار استانداردی است که توسط انبارهای مورد تایید بورس کالا صادر می گردد. گواهی سپرده ها انواع مختلفی دارند و بر مبنای نوع دارایی پایه دسته بندی های متفاوتی دارند که در این مقاله گواهی سپرده سکه طلا را به طور کامل توضیح خواهیم داد.

گواهی سپرده سکه طلا چیست؟

با توجه به تعریفی که از گواهی سپرده کالایی ارائه شد می‌توان اینطور بیان کرد که گواهی سپرده سکه طلا نیز اوراق بهاداری است که موید مالکیت دارنده آن بر سکه طلا است. در واقع پشتوانه این مالکیت رسیدی است که پس از تحویل سکه به انبار مورد نظر به سرمایه گذار داده می‌شود.

گواهی سپرده سکه طلا از سال 94 به دلایل زیر مورد معامله قرار گرفت:

•        افزایش امنیت سرمایه‌گذاری در بازار طلا
•         ایجاد شفافیت در بازار طلا و کمک به مهار بازار سیاه
•         تسهیل فرایند کشف قیمت رسمی سکه طلا

این گواهی‌ها در حال حاضر بسیار مورد توجه سرمایه گذاران بورس اوراق بهادار است چرا که معاملات آن به سهولت و سرعت انجام می‌گیرد و از نقدشوندگی و شفافیت خوبی برخوردار هستند. نکته‌ی جالب در مورد گواهی‌های سپرده سکه طلا این است که امکان انتقال به غیر را ندارند و تنها به نام صاحب سکه ثبت می‌شوند؛ بنابراین نگرانی بابت گم شدن اوراق وجود ندارد.

هر 100 گواهی سکه طلا معادل چند سکه است

ارزش هر برگه گواهی سپرده طلا برابر با ۰.۰۱ یک سکه طلا است، یعنی برای خرید یک سکه کامل تمام بهار آزادی باید ۱۰۰ گواهی سپرده خریداری کنید. به عنوان مثال اگر قصد خرید ۶ سکه تمام بهار آزادی را دارید، باید ۶۰۰ گواهی سپرده بخرید. به بیان ساده هر تعداد سکه که قصد خرید آن را دارید در۱۰۰ ضرب کنید که مقدار حاصل شده نشان دهنده مقدار گواهی ای است که باید بخرید. در صورتیکه سفارش‌های خرید و فروش این گواهی‌ها را مشاهده کنید خواهید دید که سفارش ها کمتر از 100 واحد نیست و همگی مضربی از 100 هستند. 

مزایای گواهی سپرده سکه طلا نسبت به نگهداری فیزیکی آن

هرچند عرف جامعه ما تا کنون بدین صورت بوده است که برای سرمایه گذاری در طلا و سکه عموما خانوارها اقدام به خرید کالای فیزیکی و نگهداری آن میکردند اما در سالهای اخیر و پس از اینکه گواهی های سپرده سکه طلا نیز در کنار سایر گواهی های سپرده کالایی تعریف شد و معاملات آن رونق گرفت، به نظر میرسد نگهداری فیزیکی سکه طلا از صرفه کمتری برخوردار باشد و بهینه تر این است که گواهی های سپرده سکه طلا خریداری شوند. چرا که مزیت های این گواهی سپرده های سکه قابل چشم پوشی نیست و در ادامه در این باره بیشتر توضیح خواهیم داد. 

مزایای خرید گواهی سپرده سکه طلا چیست؟

در بخش های قبلی به برخی از مزایای این گواهی ها اشاره شد. به طور کلی خرید گواهی سپرده سکه طلا دارای مزایای زیر است:

• حذف شدن ریسک نگهداری سکه طلا به صورت فیزیکی مانند گم شدن و به سرقت رفتن سکه
• حذف ریسک تقلبی بودن خرید و فروش سکه طلا
• خرید و فروش گواهی سپرده سکه طلا به صورت آنلاین با سرعت و سهولت (نقدشوندگی بالاتر)
• پرداخت کارمزد پایین تر برای انجام معاملات
• معافیت مالیاتی گواهی سپرده ها
• شفافیت بیشتر در بازار بورس کالا
• عدم نیاز به مراجعه حضوری و نگهداری فیزیکی سکه طلا
• گواهی سپرده سکه طلا قابلیت وثیقه گذاری برای اخذ انواع تسهیلات در برخی از بانک‌ها را دارد
• پایین بودن اختلاف قیمت خرید و فروش در بورس کالا نسبت به صرافی ها
• تعیین قیمت سکه بر اساس عرضه و تقاضا و نه به صورت دستوری و ...

مزایای گواهی سپرده سکه طلا نسبت به صندوق اجاره ای (امانات)

شاید بسیاری بر این باور باشند که امنیت صندوق امانات بسیار بالا است و هیچ سرقتی از بانک‌هایی که این صندوق امانات را دارند صورت نمی‌گیرد. اما اتفاقی که برای صندوق امانات بانک در چند وقت اخیر رخ داد این واقعیت را یادآوری کرد که هر مکانی قابلیت سرقت را دارد. خرید گواهی سپرده سکه طلا نسبت به نگهداری سکه و طلا در صندوق امانات دارای مزیت های زیر است:

• قابلیت معامله در بازار بورس کالا را دارد در حالیکه برای خرید و فروش سکه به صورت فیزیکی هر بار می‌بایست به صندوق امانات مراجعه کرد.
• بیمه نبودن محتویات صندوق امانات به علت جنبه خصوصی آن و عدم اطلاع مرجعی از محتویات آن شرایط را در صورت سرقت دشوار می‌کند در حالیکه گواهی سپرده سکه طلا به دلیل ماهیت اوراقی خود برتری خوبی در این زمینه دارد.
• کامزد کمتر نگهداری سکه در خزانه بانک نسبت به نگهداری آن در صندوق امانات بانک.

مقاله پیشنهادی: گواهی سپرده شمش طلا چیست؟ (راهنمای کامل)

مراحل خرید و فروش گواهی سپرده سکه طلا از بورس کالا

برای داشتن و خرید و فروش گواهی سپرده سکه طلا دو حالت وجود دارد. حالت اول اینکه شخص سرمایه گذار سکه طلا را به صورت فیزیکی دارد و درصدد تبدیل آن به گواهی سپرده کالایی سکه طلا است. حالت دوم بدین صورت است که شخص در حال حاضر هیچ سکه ای ندارد اما از همان ابتدا قصد خرید و فروش گواهی های سپرده ای سکه طلا را دارد و بنابراین نیازی نیست به انبارهای نگهداری سکه که در واقع همان خزانه های بانک هستند، مراجعه کند و تنها کافی است کد معاملاتی داشته باشد. هر کدام از حالت های فوق را بررسی میکنیم.

آیا می شود سکه را به گواهی سپرده طلا تبدیل کرد؟

این مورد مربوط به حالت اول است و اینکه چگونه می توانیم سکه در دستمان را به گواهی سپرده تبدیل کنیم؟ برای این منظور مراحل زیر می‌بایست طی شود تا سکه تحویل گرفته شود و گواهی سپرده آن نیز صادر شود.

1. در ابتدا می‌بایست سکه توسط کارشناس ارزیابی شود تا مطابق استانداردها باشد. بنابراین همراه با مدارک شناسایی خود به خزانه یکی از بانک های مورد تایید بورس کالا مراجعه کنید و سکه را تحویل دهید و گواهی سپرده سکه طلای خود را تحویل بگیرید. (پس از یک روز کاری قبض انبار به نام فرد صادر می‌شود)
2. درصورتی‌که فرد بخواهد گواهی سپرده سکه خود را به فروش برساند، می‌تواند با مراجعه به شعب کارگزاری به‌صورت حضوری و یا با استفاده از سامانه‌های معاملاتی کارگزاری به‌صورت آنلاین گواهی سپرده خود را به فروش برساند.

مبلغ مورد نظر پس از یک روز قابل برداشت از حساب خواهد بود.

چگونه با کد بورسی سکه بخریم

برای خرید و فروش گواهی سپرده کالایی سکه طلا مانند دیگر گواهی‌های سپرده کالایی مانند زعفران، زیره، پسته، کشمش ، رطب مضافتی و برنج باید کد معاملاتی و کد بورسی داشته باشید. در صورتی که کد بورسی و کد معاملاتی ندارید، می‌توانید با ثبت نام و احراز هویت سامانه سجام کد بورسی و با ثبت‌نام در کارگزاری کاریزما کد معاملاتی دریافت کنید.

برای اینکار مراحل زیر را طی کنید:

1. ابتدا در سامانه جامع اطلاعات مشتریان (سجام) ثبت نام کنید و احراز هویت شوید. برای این منظور می‌توانید بر روی این لینک کلیک کنید.
2. پس از ثبت نام در سجام از طریق این لینک به صورت غیرحضوری در کارگزاری ثبت نام کنید و کد کاربری و رمز عبور خود را دریافت نمایید.
3. سپس وارد حساب کاربری خود شوید، آن را به میزانی که می‌خواهید گواهی سپرده سکه طلا خریداری کنید شارژ نمایید.
4. در نهایت نماد گواهی مورد نظر خود را در قسمت جستجو وارد کنید و به مقدار و مبلغ مورد نظر خود ثبت سفارش کنید.
5. در صورتیکه عرضه ای با قیمت ثبتی شما وجود داشته باشد سفارش شما انجام خواهد شد و گواهی سپرده مورد نظر در حساب کاربری شما می‌نشیند.

مقاله پیشنهادی: کارگزاری چیست؟  

مشخصات سکه تحویلی به خزانه‌های نگهداری سکه چیست؟

سکه‌های مورد معامله در بورس کالا باید مورد تایید انبار باشد. سکه‌های مورد تایید انبار باید همگی سکه تمام بهار آزادی با عیار 22 (درصد خلوص 900 از 1000) و وزن 8.133 گرم باشند.

هزینه‌های معاملاتی گواهی سکه چیست

توجه کنید که هنگام تحویل، به ازای هر سکه مبلغ ۲۰۰۰۰ ریال جهت کارشناسی سکه دریافت می‌شود.

همچنین هزینه انبارداری به ازای هر روز برای هر سکه ۷۰۰ ریال است.

کارمزد معاملات نیز ۰/۰۰۱۲۵ معادل ۰/۱۲۵% ارزش معامله خواهد بود.

بر خلاف معاملات سهام که هنگام فروش ۰/۵٪ از ارزش معامله به عنوان مالیات کسر می‌شود، هیچ‌گونه مالیاتی برای معاملات سکه در نظر گرفته نشده است.

کدام انبارها برای تحویل سکه طلا وجود دارد؟

سکه‌های خریداری شده توسط گواهی سپرده طلا در انبار بورس کالا نگهداری می‌شوند. مکان انبار بورس کالا بسته به اینکه گواهی سپرده خود را از کدام بانک خریده‌اید، فرق دارد.
در حال حاضر امکان خرید گواهی سپرده طلا از بانک‌های صادرات، رفاه، آینده، ملت و سامان وجود دارد.
نکته قابل توجه این است که با استفاده از این ابزار نوین مالی، شما می‌توانید برای آرامش خاطر سکه‌های طلای خود را به یکی خزانه‌های ذکر شده بسپارید و گواهی آن را دریافت کنید یا گواهی سپرده خود را تبدیل به سکه طلای فیزیکی کنید.
لیست انبارهای سکه از سایت بورس کالای ایران قابل مشاهده است.

اکنون پنج انبار به عنوان انبار خزانه نگهداری سکه طلا در بورس کالا پذیرفته شده‌اند:

1. خزانه پردیس بانک رفاه کارگران
2. خزانه زرین سپهر بانک صادرات ایران
3. خزانه بانک ملت

زمان معاملات گواهی سپرده سکه طلا

زمان معاملات گواهی سپرده سکه طلا در بورس کالا بدین صورت می‌باشد: 

08:45 الي 9:000 دوره پيش گشايش: که در این دوره معامله ای صورت نمی‌گیرد و تنها امکان ثبت سفارش وجود دارد.

9:00 الي 15:00دوره پيوسته معامله: سفارشات در این دوره با یکدیگر مچ می‌شوند و معاملات صورت می‌گیرند.

مراحل دریافت فیزیکی سکه طلا توسط مالک گواهی سکه طلا

مالکان گواهی سپرده سکه طلا یک روز پس از خرید سپرده از بورس کالا می‌توانند به خزانه‌داری بانک مربوطه مراجعه کرده و با ارائه گواهی سکه‌های خود را دریافت کنند. ساعات کاری انبارهای تحویل سکه متقاوت می‌باشد که می‌توانید در مشخصات گواهی های سپرده سکه طلا آن را مشاهده کنید. 

تاریخ سررسید نمادهای گواهی سپرده کالایی سکه طلا:

همه نمادهای گواهی سپرده کالایی سکه دارای سررسید هستند؛ بدین معنا که در پایان روز سررسید این نماد برای همیشه متوقف خواهد شد و مالکان این نماد می‌بایست برای فروش، دریافت فیزیکی یا انتقال این نماد اقدام کنند.

نحوه دسترسی به اطلاعات معاملاتی گواهی سپرده سکه

برای اطلاع از وضعیت معاملاتی گواهی سپرده سکه نیز همچون سایر سهام، به سایت tsetmc.com مراجعه نمایید. با انتخاب گزینه جستجو و وارد کردن عبارت سکه، لیست سکه‌های قابل معامله در بورس کالا نمایش داده می‌شود. در حال حاضر، همانطور که در تصویر نیز مشاهده می‌کنید، گواهی سپرده سکه در پنج نماد زیر قابل معامله می‌باشد. همچنین علاوه بر آن می‌توانید با مراجعه با سایت بورس کالا از قسمت نمای بازار بر روی بخش مربوط به گواهی سپرده سکه طلا کلیک کنید. 

•  تمام سكه طرح جديد0111آينده
• تمام سكه طرح جديد 0110 صادرات
• تمام سكه طرح جديد0112سامان
• تمام سكه طرح جديد0211ملت
• تمام سكه طرح جديد0312 رفاه