سلسله ریزشهای بورس از سال گذشته تا به الان، نه تنها سهامداران خرد را از بازار فراری داده بلکه به دلیل بیاعتمادی شکل گرفته در میان سرمایهگذاران، مانع ورود پول تازه به بازار سرمایه شده است. از سوی دیگر نیز وعدههای صندوق توسعه ملی برای تزریق نقدینگی به بازار سرمایه، هنوز جامه عمل نپوشیده است. در این میان، سازمان بورس از نوع تازهای از صندوقهای سرمایهگذاری با عنوان «صندوقهای اهرمی» رونمایی کرده است که گفته میشود میتواند به عنوان پلی برای انتقال منابع سیستم بانکی به بازار سرمایه عمل کند. اگر چه به گفته کارشناسان، این صندوقها در رده صندوقهای پرریسک دستهبندی میشوند اما به دلیل سازوکار اعتباری که پیش از این در بازار سرمایه وجود نداشته است میتوانند موج تازهای از ورود پول و سرمایهگذاری را در بورس رقم بزنند.
اهرم چیست؟
اهرم سرمایه گذاری به شما این اجازه را می دهد که با مبلغی بیش از دارایی خود وارد یک سرمایه گذاری شوید. بنابراین نوسانات ارزش اون دارایی روی یک مبلغ بیشتر اثر می گذارد و به همین شکل سود یا زیان یک فرد بیشتر از حالتی می شود که صرفا با سرمایه خود وارد معامله شود. همانطور که می دانید صندوق های سرمایه گذاری یکی از راه های ساده و مفید برای ورود به بازار بورس هستند اما یکی از دلایلی که خیلی از معامله گران حرفه ای از طریق صندوق ها اقدام به سرمایه گذاری نمی کردند و ترجیح می دادند به صورت شخصی خرید و فروش سهام انجام دهند، عدم امکان استفاده از اهرم بود.
همین موضوع سبب شد که سازمان بورس به فکر راه اندازی صندوق های اهرمی افتاد و اینکه افراد سرمایه گذار بتوانند در صندوق های سهامی هم از اهرم مالی استفاده کنند میتواند باعث شود صندوق های سرمایه گذاری و سرمایه گذاری غیرمستقیم رونق پیدا کند.
این مطلب را حتما بخوانید: بهترین سرمایه گذاری در زمان تورم چیست؟
صندوق های اهرمی چیست؟
صندوق های اهرمی از نوع صندوق های سهامی است ولی با این تفاوت که از دو نوع واحد برای سرمایه گذاری ایجاد میشود.صندوق های اهرمی به افرادی که قصد دارند با پذیرش ریسک بیشتر وارد بازار سهام شوند این امکان را می دهد که با بهره گیری از بسیاری از مزایای صندوق های سرمایه گذاری اعم مدیریت حرفه ای پورتفوی و نقد شوندگی بالا، از ابزار اهرم نیز برخوردار شوند. صندوق های اهرمی دو نوع واحد برای سرمایه گذاری دارند که برای دو گروه از سرمایه گذاران با دو هدف و رویکرد متفاوت است. یک دسته واحد های عادی و یک دسته واحد های ممتاز
واحد های عادی:
واحد های عادی مخصوص سرمایه گذارانیست که قصد پذیرش ریسک بالا ندارند و انتظار یک بازدهی محدود ولی مطمین را دارند. بازدهی واحد های عادی صندوق اهرمی کاریزما تقریبا بین 20 تا 25 درصد معدل سالانه خواهد بود که بسته به میزان بازدهی سبد دارایی صندوق در این بازه متغیر خواهد بود. این واحد ها به صورت صدور و ابطال انجام میشوند. این واحد ها برای صندوق اهرمی کاریزما در سایت charisma.ir صدور و ابطال میشود.
واحد های ممتاز:
در مقابل واحد های ممتاز مناسب برای افراد جسور و ریسک پذیر است که قصد استفاده از اهرم برای سرمایه گذاری دارند و انتظار بازدهی بالایی از سرمایه گذاری خود دارند. واحد های ممتاز به صورت قابل معامله در بورس هستند و از طریق سامانه های آنلاین کارگزاری ها با جستجوی نماد مورد نظر قابل داد و ستد هستند. برای صندوق اهرمی کاریزما واحد های ممتاز با جستجوی نماد اهرم قابل خرید و فروش میباشد.
نحوه کارکرد صندوق اهرمی
صندوق های اهرمی از نوع سهامی هستند یعنی مدیر صندوق محدودیتی در خرید سهام ندارد بنابراین ارزش دارایی های صندوق به فراخور تغییرات قیمت سهام می تواند دچار نوسانات نا محدودی شود ولی گروه سهامداران ممتاز متضمن تحقق حداقل بازدهی برای سهامداران عادی خواهند بود. بنابراین سهامداران عادی چندان نگرانی از تحقق بازدهی خود ندارند و به نوعی انگار در صندوق های با درآمد ثابت سرمایه گذاری کرده اند.
اما سهامداران ممتاز در ازای چنین پذیرش چنین ریسک و تعهدی چنانچه بازدهی صندوق بیش از سقف بازدهی تعیین شده برای سهامداران عادی یعنی همان 25 درصد باشد، علاوه بر سودی که به سرمایه خودشان تعلق می گیرد، مازاد سود سهامداران عادی را هم بدست خواهند آورد.
مثال:
به طور مثال فرض کنید بازدهی صندوق اهرمی کاریزما در یک سناریو، 190 درصد باشد. در این حالت سهامداران عادی سقف بازدهی معین شده یعنی 25 درصد بازدهی خواهند داشت ولی مازاد بازدهی کسب شده یعنی 165 درصد از سود آنها به سهامداران ممتاز خواهد رسید. با توجه به اینکه سهامداران ممتاز از محل سرمایه خودشان نیز 190 درصد بازدهی کسب کردند با بدست آوردن مازاد بازدهی سهامداران عادی، به صورت اهرمی کسب سود می کنند.
در سناریو دیگر چنانچه صندوق در طول سال 15 درصد سود کند، سهامداران عادی کف سود تعیین شده یعنی 20 درصد را دریافت خواهند کرد و فاصله کسری بازدهی یعنی 5 درصد سود از محل سهامداران ممتاز جبران خواهد شد و در این حالت سهامداران ممتاز چیزی کمتر از سود کل صندوق یعنی 15 درصد بدست خواهند آورد.
سود و زیان:
با توجه به نوع سهامداران صندوق، دو nav یا خالص ارزش دارایی در این صندوق به طور روزانه محاسبه می شود که به طور مجزا مربوط به سهامداران عادی و ممتاز خواهد بود.
مزایای صندوق های اهرمی
خلاء این نوع صندوقها که امکان اهرم و اعتبار را داشته باشند، در بازار سرمایه احساس میشد. عنوان «اهرم» در نام آنها نیز به این امر اشاره دارد که در این صندوقها افرادی که سهام ممتاز را خریداری میکنند در صورتی که بازدهی صندوق بالاتر از سقف تعیین شده یا پایین تر از کف تعیین شده برای سهامداران عادی باشد مازاد یا کسری بازدهی برای سهامداران ممتاز میشود و به این ترتیب به صورت اهرمی سهامداران ممتاز بازدهی کسب میکنند. در این سازوکار طبعا اگر بازار رشدی باشد متناسب با اهرم ایجاد شده بازدهی مثبت خواهید داشت و در صورتی هم که بازار نزولی باشد، بازدهی منفی کسب خواهید کرد.» با ایجاد صندوقهای اهرمی، افرادی که ریسکپذیر هستند میتوانند برای فعالیت در بازار سرمایه به آنها مراجعه کنند. چرا که ممکن است با استفاده از اهرم در دو حالت نزولی و صعودی بازار زیان یا سود حداکثری برداشت کنند. این نوع صندوقها را عمدتا با این هدف ایجاد میکنند که بتوانند با ترکیب کردن دو نوع سرمایه گذار ممتاز و عادی، نقدینگی را وارد بازار کنند. یعنی در حقیقت آنچه اکنون بازار از آن رنج میبرد یعنی کمبود و نبود نقدینگی را میتوان با این صندوقها درمان کرد. از این طریق نقدینگی مازادی وارد بازار میشود و به نوعی بازار را به نقاط تعادلی میرساند. زمانی که سهام به زیر ارزش ذاتی میرسد، مدیران پرتفوی صندوقها به این یقین میرسند که این سهم ارزنده است و به اخذ تسهیلات مبادرت میکند و آن را به خرید سهم اختصاص میدهند. در واقع میتوان گفت که کارکرد این صندوقها این است که مانع خروج بازار از نقاط تعادلی میشوند و نمیگذارند که سهم زیر ارزش ذاتی خود معامله شود.به نظر میرسد اگر این صندوقها به مرحله اجرایی برسند میتوانند بازار را کارا کنند و نگذارند بازار از ریل تعادلی خود خارج شود.
این مطلب را حتما بخوانید: بهترین سرمایه گذاری در زمان تورم چیست؟
تفاوت صندوقهای اهرمی با دیگر صندوقهای فعال
اکنون در بازار سه نوع صندوق داریم؛ صندوقهای بادرآمد ثابت که ریسکی نیستند و صرفا میتوانند ۱۵ درصد از منابع خود را سهم بخرند. این نوع صندوقها مختص سرمایهگذاران ریسکگریز است. یک نوع دیگر از صندوقهای فعال در بازار صندوقهای سرمایهگذاری مختلط هستند که بین ۴۰ تا ۶۰ درصد از منابع خود را میتوانند به خرید سهام اختصاص دهند. این نوع از صندوقها هم مناسب افراد با ریسکپذیری متوسط است. همچنین نوع دیگری از صندوقها نیز در بازار سرمایه فعال هستند با عنوان صندوقهای سهامی که باید ۹۰ درصد از منابع خود را به خرید سهم تخصیص دهند. این نوع سوم از صندوقها، ریسکی محسوب میشوند. هیچکدام از این صندوقها امکان اهرم نداشتهاند به این معنا که نمیتوانستند فراتر از بازدهی صندوق بازدهی به سهامدار بدهند و باید بر اساس همان منابعی که از سرمایهگذاران دریافت میکردند سهام خریداری یا سرمایهگذاری میکردند. در واقع اصلیترین تفاوت میان صندوقهای اهرمی با دیگر صندوقهای بازار سرمایه در اهرمی بودن بازدهی سهامداران ممتاز این صندوق میباشد. این صندوقهایی که حالا با عنوان صندوقهای اهرمی ایجاد شده در راستای همان صندوقهای سهامی است. صندوقهای سهامی این مشکل را داشتند که نمیتوانستند منابعی از سیستم بانکی تامین کنند اما این مشکل در صندوقهای اهرمی رفع شده است. برخی افراد حاضرند ریسک بیشتری را در سرمایهگذاری اهرم میخرد با کاهش قیمت مواجه شود، سرمایهگذاری باید زیان بیشتری را متحمل شود. اما در مقابل اگر هم خرید سهام بازدهی مثبتی داشته باشد، سرمایهگذار سود بیشتری میبرد.
ویدیو آموزشی صندوق اهرمی:
برای درک بهتر صندوق اهرمی و نحوه کارکرد آن گروه مالی کاریزما یک ویدیو آموزشی تهیه کرده است که میتواند آن را مشاهده کنید.
این مطلب را حتما بخوانید: معرفی انواع صندوق های سرمایه گذاری کاریزما