صورت مالی بانکها در دنیا با صورت مالی شرکتهای دیگر از جمله شرکتهای تولیدی، تفاوت اساسی دارد. در ایران به دلیل قانون بانکداری بدون ربا پیچیدگی و تفاوت صورت مالی بانکها بیشتر نیز هست. تسهیلات دریافتی شرکتهای دولتی جزئی از بدهیها به شمار میرود. اما در بانکها که پرداختکننده تسهیلات هستند، وام پرداختی جزئی از دارایی است. در خصوص سپردهها نیز دقیقا موضوع برعکس است. در حالی که در شرکتهای تولیدی، سپردهها بخشی از داراییها بهشمار میروند، در بانکها سپردههای دریافتی از اشخاص تعهد بانک به آنها و بدهی است. علاوه بر این بانکها کسبوکاری اهرمی دارند، به این معنا که جزء اصلی ترازنامه آنها سپرده است و سرمایه و حقوق صاحبان سهام نسبت به کل داراییها اندک و بسیار پایینتر از شرکتهای تولیدی است.
در جدول زیر تعدادی از نمادها براساس اطلاعات گزارش سالانه منتهی به 12-1400 که در سامانه کدال منتشر شده است، مورد بررسی قرار گرفته است که در ادامه به بررسی این موارد خواهیم پرداخت.(لازم به ذکر است در زیر هر قلم، درصد رشد نسبت به سال قبل محاسبه شده است)
بانک نوین در سال 1400 شاهد رشد 107 درصدی سود پرداختی به سپردهگذاران بوده و در مقابل، درآمد تسهیلات اعطایی 113 درصد رشد داشته است. اختلاف درآمد تسهیلات و سود سپردهها نیز با رشد 145 درصدی به 16 هزار میلیارد ریال رسیده که با این اوصاف تراز پرداخت های شرکت 24 درصد به دست می آید.
بانک ملت در سال 1400 شاهد رشد 68 درصدی سود پرداختی به سپردهگذاران بوده و در مقابل، درآمد تسهیلات اعطایی 50 درصد رشد داشته است. اختلاف درآمد تسهیلات و سود سپردهها نیز با رشد 33 درصدی به 297 هزار میلیارد ریال رسیده که با این اوصاف تراز پرداخت های شرکت 82 درصد به دست می آید.
بانک سامان در سال 1400 شاهد رشد 64 درصدی سود پرداختی به سپردهگذاران بوده و در مقابل، درآمد تسهیلات اعطایی 83 درصد رشد داشته است. اختلاف درآمد تسهیلات و سود سپردهها نیز با رشد 332 درصدی به 18 هزار میلیارد ریال رسیده که با این اوصاف تراز پرداخت های شرکت 21 درصد به دست می آید.
بانک صادرات در سال 1400 شاهد رشد 35 درصدی سود پرداختی به سپردهگذاران بوده و در مقابل، درآمد تسهیلات اعطایی 44 درصد رشد داشته است. اختلاف درآمد تسهیلات و سود سپردهها نیز با رشد 93 درصدی به 86 هزار میلیارد ریال رسیده که با این اوصاف تراز پرداخت های شرکت 26 درصد به دست می آید.
پست بانک در سال 1400 شاهد رشد 60 درصدی سود پرداختی به سپردهگذاران بوده و در مقابل، درآمد تسهیلات اعطایی 77 درصد رشد داشته است. اختلاف درآمد تسهیلات و سود سپردهها نیز با رشد 88 درصدی به 25 هزار میلیارد ریال رسیده که با این اوصاف تراز پرداخت های شرکت 171 درصد به دست می آید.
بانک پاسارگاد در سال 1400 شاهد رشد 70 درصدی سود پرداختی به سپردهگذاران بوده و در مقابل، درآمد تسهیلات اعطایی 78 درصد رشد داشته است. اختلاف درآمد تسهیلات و سود سپردهها نیز با رشد 96 درصدی به 128 هزار میلیارد ریال رسیده که با این اوصاف تراز پرداخت های شرکت 48 درصد به دست می آید.
بانک تجارت در سال 1400 شاهد رشد 60 درصدی سود پرداختی به سپردهگذاران بوده و در مقابل، درآمد تسهیلات اعطایی 50 درصد رشد داشته است. اختلاف درآمد تسهیلات و سود سپردهها نیز با رشد 28 درصدی به 117 هزار میلیارد ریال رسیده که با این اوصاف تراز پرداخت های شرکت 37 درصد به دست می آید.
نتیجه گیری
در بین نمادهای مورد بررسی ابتدا بانک سامان و سپس وپست و وبملت بیشترین افزایش را در سود خالص نسبت به سال قبل داشتند که به ترتیب به رشد 213%، 83% و 66% همراه شده اند. و در این بین بانک صادرات و بانک تجارت بدترین عملکرد را به ثبت رسانده اند و به ترتیب با افت 72 و 69 درصدی نسبت به سال قبل همراه بوده اند.
بیشترین تراز پرداخت مربوط به نماد وپست می باشد که این رقم برابر 171 درصد می باشد و کمترین نسبت نیز برای بانک سامان می باشد.
همچنین بیشترین نسبت بدهی به دارایی ها برای بانک نوین می باشد که نشانده اینست که عمده دارایی های این بانک از محل بدهی ها و سپرده مشتریان تامین شده و به طبع هزینه زیادی را نیز از این محل پرداخت خواهد کرد.