خرید و فروش طلا همواره به عنوان یکی از گزینه های سرمایه گذاری که بازدهی خوبی نیز در بلند مدت و بعضا کوتاه مدت ایجاد کرده به شمار میرود. سکه نیز در کنار طلا به عنوان دارایی ای که هزینه اجرت ساخت ندارد، بسیار مورد استقبال قرار میگیرد. اما خرید و فروش طلا و سکه با ریسک ها و مخاطراتی همراه بوده و هست. هزینه زیاد اجرت ساخت طلا، ریسک گم شدن و یا دزدیده شدن طلا و سکه و... از جمله دلایلی است که این بازار را با ریسک همراه میکند. مزایای معاملات طلا و سکه و ریسک هایی که ذکر شد باعث شد تا صندوق های سرمایه گذاری طلا بوجود بیاید و در بازار سرمایه مورد داد و ستد قرار بگیرد. 

صندوق ‌های طلا ابزار نسبتا جدیدی هستند که این امکان را به سرمایه ‌گذار می ‌دهد بدون خرید فیزیکی سکه در این فلز گران بها سرمایه ‌گذاری کند. ضمن اینکه با توجه به ذات صندوق‌ های سرمایه ‌گذاری مشترک، این سرمایه ‌گذاری به‌صورت غیرمستقیم و از طریق یک سبدگردان حرفه ‌ای انجام می‌ شود تا حتی‌ المقدور از نوسانات ناگهانی سرمایه‌ گذاری در امان باشد. در ادامه به توضیح بیشتر این موضوع میپردازیم.

صندوق سرمایه گذاری در طلا چیست؟

صندوق ‌های سرمایه‌گذاری طلا (Gold Funds)، یکی از انواع صندوق سرمایه ‌گذاری مشترک و قابل معامله (ETF) در بورس کالا هستند. این صندوق ‌ها سرمایه مشتریان خود را به جای خرید سهام، روی وجه نقد و اوراق مبتنی بر سکه طلا سرمایه‌ گذاری می‌ کنند. صندوق‌ های طلا حداقل ۷۰ درصد از دارایی خود را در خرید سکه طلا سرمایه‌ گذاری می ‌کنند و مابقی را در اوراق با درآمد ثابت. به این صورت که مدیر صندوق، سکه‌ های مورد نیاز را از بازار یا بانک کارگشایی می ‌خرد و در یک بانک عامل سپرده‌ گذاری می ‌کند. از آنجایی که درصد عمده سرمایه‌ گذاری این صندوق ‌ها روی گواهی ‌های سکه طلاست و قیمت گذاری طلا به دو پارامتر نرخ دلار و قیمت اونس جهانی وابسته است، می ‌توان گفت سرمایه ‌گذاری در این صندوق ‌ها، یک سرمایه‌ گذاری غیرمستقیم روی نرخ ارز و طلای جهانی است. پس سود صندوق ‌های طلا به همین دو عامل بستگی دارد.

در زیر نمونه‌ای از ترکیب دارایی صندوق های سرمایه گذاری طلا را مشاهده می‌کنید:

آیا بازدهی صندوق‌ های سرمایه گذاری طلا مشابه سکه طلا است؟

در مقایسه بازدهی صندوق طلا با سکه تمام بهار آزادی متوجه سود بالاتر صندوق ها می شویم. دلیل این امر هم بهره مندی از دانش وتجربه و مدیریت ریسک و سرمایه در صندوق ها است:

همانطور که مشاهده می کنید در بازه های زمانی مختلف صندوق طلای کهربا همبستگی بالایی با سکه بهار آزادی داشته است.دلیل این امر هم این است که دارایی های صندوق طلا از سکه تشکیل شده است. 

نحوه سرمایه گذاری و بازدهی صندوق طلا

بازدهی تمام صندوق‌های پذیرفته‌شده در بورس ناشی از تغییر ارزش دارایی‌های سرمایه‌گذاری شده توسط آن‌ها ایجاد می‌شود که به آن ارزش ابطال یا NAV  ابطال نیز گفته می‌شود. برای صندوق پشتوانه‌ی طلا، ارزش صندوق وابسته به قیمت طلا می‌باشد. در مورد صندوق با درآمد ثابت، این عدد همواره صعودی است. درواقع صندوق در اوراق مبتنی بر فلز طلا (در حال حاضر سکه) سرمایه‌گذاری می‌نماید و با افزایش قیمت آن‌ها بازده کسب می‌نماید. در حال حاضر این صندوق در اوراق گواهی سپرده سکه، قراردادهای آتی و اختیار سرمایه‌گذاری می‌نماید. در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد سرمایه صندوق اختصاص به سکه دارد و در مواقعی به ۹۹ درصد نیز می‌رسد. بخش باقی‌مانده معمولاً در بازار آتی سکه توسط متخصصان سرمایه‌گذاری می‌شود و تلاش می‌شود که در دوران ریزشی شدن بازار طلا بخشی از ضرر سرمایه‌گذاران پوشش داده شود. نحوه سرمایه گذاری در صندوق طلا همانند فرایند سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری دیگر است.

این مقاله را حتما بخوانید: پربازده ترین صندوق سرمایه گذاری طلا

مزایای صندوق سرمایه گذاری طلا نسبت به خرید فیزیکی طلا

ریسک‌های خرید طلای فیزیکی با استفاده از صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا به حداقل خود می‌رسد. یعنی در صندوق‌های طلا سعی شده تمام ریسک‌ها و مشکلات خرید طلا رفع شود و در کنارش یک سری مزیت‌های دیگر هم داشته باشد. مزایای صندوق سرمایه گذاری طلا عبارتند از:

رفع مشکلات نگهداری فیزیکی طلا و سکه

مشکلات خرید طلا بصورت فیزیکی از جمله حمل کردن، نگهداری در مکانی امن، احتمال کلاهبرداری، سرقت و تقلب از بین می‌رود.

کاهش کارمزد معاملات

کارمزد معاملات فیزیکی طلا حدود 1 تا 2 درصد است و در صندوق‌های طلا به 0.15 درصد کاهش می‌یابد.

قابلیت سرمایه‌گذاری با سرمایه‌های کوچک

حتی با چند هزار تومان هم می‌شود وارد این بازار شد، در حالی که برای خرید یک سکه طلا، باید میلیون‌ها تومان هزینه کرد. ذکر این نکته نیز حائز اهمیت است، به این دلیل که واحدهای صندوق سرمایه گذاری طلا در بورس کالا مبادله می‌شوند قانونی در بازار بورس وجود دارد که براساس آن حداقل میزان سرمایه گذاری 100 هزار تومان است.

امکان دارد قیمت هر واحد صندوق سرمایه گذاری طلا 2 هزار تومان باشد اما به دلیل قانون مذکور شما باید حداقل 100 هزار تومان سرمایه گذاری نمایید و در واقع به جای یک واحد سرمایه گذاری 50 واحد سرمایه گذاری به قیمت 2 هزار تومان خریداری کرده‌اید.

نقدشوندگی خوب

از دیگر مزایای این صندوق‌ها امکان بازارگردان برای نقدشوندگی است. چنانچه بازار به سمت خرید یا فروش (بازار یک طرفه) برود، بازارگردان با عرضه و تقاضاهای خود بازار را کنترل می‌کند تا همواره طرف معاملاتی مطمئن وجود داشته باشد و تفاوت نرخ عرضه و تقاضا به کمترین میزان خود برسد.

فروش راحت

از آنجایی که سرمایه‌گذاری در صندوق‌های طلا به صورت خرید واحد است و قیمت هر واحد بسیار کمتر از قیمت یک سکه طلاست، سرمایه‌گذاران می‌توانند در مواقعی که نیاز به پول نقد دارند، هر تعداد واحدی که می‌خواهند بفروشند و در واقع مبلغی کمتر از ارزش یک سکه را نقد کنند. در حالی که در فروش طلا و سکه بصورت فیزیکی، امکان اینکار وجود ندارد.

قابل معامله بودن در بورس (ETF)

به این معنی که این صندوق‌ها قابلیت معامله در بورس را دارند و برای خرید و فروش واحدهای این صندوق، نیازی به مراجعه حضوری نیست و از طریق سامانه‌های معاملاتی آنلاین این کار صورت می‌گیرد.

مدیریت حرفه‌ای دارایی‌ها

با استفاده از صندوق سرمایه گذاری طلا شما بصورت غیرمستقیم طلا می‌خرید و در واقع سرمایه خود برای خرید طلا را بدست افراد حرفه‌ای می‌سپارید. شما با این‌کار علاوه بر اینکه مشکلات خرید طلا بصورت فیزیکی را ندارید ریسک سرمایه گذاری خود را تا حد زیادی کاهش می‌دهید.

با این کار شما سرمایه خود را به دست افراد حرفه‌ای سپرده‌اید که امکان دارد در زمان رونق بازار تا 100 درصد سرمایه را در بازار طلا و در صورت رکود 70 درصد از سرمایه را در بازار طلا و مابقی را در اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری کنند و با این‌ کار ریسک ناشی از نوسانات قیمتی طلا را تا حد زیادی کاهش می‌دهند.

ریسک های صندوق های طلا چیست؟

صندوق های طلا زیرنظر سازمان بورس فعالیت کرده و تحت رصد مداوم این سازمان هستند.بنابراین از لحاظ امنیت سرمایه گذاری هیچ خطری سرمایه گذاران را تهدید نمی کند. از منظر نقدشوندگی، امنیت و دارایی های صندوق هیچ ریسکی وجود ندارد و تنها ریسک این نوع صندوق ها نوسان قیمت طلا است. پس بنابراین در مقایسه با روش های سنتی خرید طلا، صندوق طلا ریسک کمتری دارد.

نقد شوندگی و بازدهی صندوق سرمایه‌گذاری طلا

نقد شوندگی یک صندوق به بازارگردانی آن صندوق بستگی دارد. اینکه بتواند عرضه و تقاضا را مدیریت کند و همیشه طرف معاملاتی وجود داشته باشد. بازدهی این صندوق‌ها هم به قیمت اونس جهانی و نرخ روز ارز برای تبدیل قیمت آن به ریال وابسته است. با این حال نمودارهای سال‌های گذشته نشان می‌دهد برآیند نوسانات بلند مدت در این بازار مثبت و سرمایه‌گذاری در آن سودآور بوده است.

حداقل میزان سرمایه‌گذاری در صندوق طلا چقدر است؟

درحال حاضر تمام صندوق های طلا قابل معامله در بازار بورس هستند. طبق مصوبه سازمان بورس حداقل میزان خرید در بازار بورس 500 هزار تومان است.

مزیت خرید صندوق طلا بجای سکه فیزیکی چیست؟

برای خرید سکه فیزیکی شما باید به طلا فروشی ها مراجعه کرده و اقدام به خرید کنید. ریسک ها و معایبی که خرید فیزیکی سکه طلا دارد عبارت است از:امنیت نگهداری، خطر تقلبی بودن سکه، فاصله قیمتی بین خرید و فروش در طلا فروشی ها، 

چگونه می توان در صندوق طلا سرمایه گذاری کرد؟

نحوه سرمایه گذاری در صندوق سرمایه گذاری طلا چگونه است؟ برای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های طلا و خرید و فروش نماد این صندوق‌ها، داشتن کد بورسی الزامی است. برای گرفتن کد بورسی هم کافی است از طریق یکی از سامانه‌های معاملاتی که توسط کارگزاران بورس ارائه شده اقدام کنیم. به عنوان مثال تمام کسانی که در کارگزاری‌ها به صورت آنلاین معامله انجام می‌دهند، امکان خرید و فروش نماد صندوق‌های طلا را نیز دارند.پس از دریافت کد بورسی و ثبت نام در کارگزاری کاریزما، با سرچ نماد " کهربا " می توانید سرمایه گذاری در صندوق طلا را شروع کنید.

هم چنین ساعات معاملاتی صندوق های طلا از ساعت 11:30 تا 15 است.

سوالات متداول

- آیا سود صندوق‌های طلا تضمین شده است؟

سود صندوق های طلا براساس نوسان قیمت سکه و طلا تعیین می شود و یود تضمین شده ای ندارند.

- آیا صندوق های سرمایه گذاری طلا، سود دوره ای دارد؟

سود صندوق سرمایه گذاری طلا در واقع در ارزش هر واحد است. یعنی شما با خرید واحدهای صندوق طلا کهربا و تغییر قیمت هر واحد سود خواهید کرد.

- آیا از صندوق های طلا امکان دریافت طلا خریداری شده بصورت فیزیکی وجود دارد؟

خیر، برای این کار باید به سراغ گواهی سکه طلا بروید

- نقد شوندگی صندوق طلا به چه صورت است؟

نقدشوندگی صندوق های طلا براساس بازارگردان آن ها تعیین می شود. در بین صندوق های طلا بازار سرمایه، کهربا یکی از نقدشونده ترین صندوق های طلا است.

- محدودیت دامنه نوسان در صندوق‌ های طلا به چه صورت است؟

دامنه نوسان صندوق های طلا 10% تعیین شده است.