یکی از دلایلی که خرید و فروش سکه و طلا در کشور ما به یکی از روش‌های رایج سرمایه‌گذاری تبدیل شده است، ایمن بودن آن و حفظ سرمایه در مقابل ریسک‌های احتمالی اقتصادی و سیاسی است. با این حال خرید سکه و طلا به صورت فیزیکی با ریسک‌هایی همچون ریسک سرقت، گم شدن یا جعل در عیار مواجه است و در صورتیکه قصد نگهداری آن‌ را در صندوق امانات بانک داشته باشید هزینه مضاعفی همچون هزینه نگهداری و سایر هزینه‌های انتقال نیز به همراه خواهد داشت. خبر خوب این است که در حدود یک دهه گذشته ابزارهایی در بورس کالا بوجود آمدند که به آسانی می‌توان بخشی از سرمایه را به خرید سکه و طلا اختصاص داد و متحمل هیچکدام از ریسک‌های مذکور نشد.

هر کدام از این ابزارهای قابل معامله مبتنی بر سکه و طلا در بورس کالا از ویژگی های خاصی برخوردارند که خرید و فروش سکه و طلا را تسهیل می‌کنند. در این مقاله قصد داریم به روش‌ها و نحوه خرید طلا در بورس کالا بپردازیم و انواع آن را نام ببریم. در انتها نحوه محاسبه قیمت انواع طلا را آموزش می‌دهیم که به هنگام سرمایه‌گذاری خودتان بتوانید ارزش واقعی سکه و طلا را محاسبه نمایید.

آموزش خرید طلا در بورس

به طور کلی به چند طریق می‌توان سکه و طلا را در بورس کالا خرید و فروش کرد که شامل موارد زیر است:

1. گواهی سپرده سکه طلا
2. گواهی سپرده شمش طلا
3. صندوق های کالایی با پشتوانه طلا
4. قراردادآتی صندوق طلا
5. قرارداد اختیار معامله سکه طلا یا آتی طلا

در ادامه به توضیح و معرفی هر کدام می‌پردازیم.

گواهی سپرده سکه

گواهی سپرده کالایی اوراق بهاداری است که موید مالکیت دارنده ی آن بر مقدار معینی کالا است و پشتوانه آن قبض انبار استانداردی است که توسط انبارهای مورد تایید بورس صادر می گردد. گواهی سپرده سکه طلا نیز ورقه بهاداری است که با پشتوانه قبض انبارهای بانک‌های مورد تایید صادر می‌شود و تایید کننده مالکیت دارنده آن بر تعداد مشخصی سکه است. خریداران سکه می‌توانند پس از خرید گواهی سپرده سکه مورد نظر آن را از بانک تحویل بگیرند یا اینکه این اوراق را همچون سهام در بازار ثانویه مربوط به آن خرید و فروش کنند و از تفاوت قیمتی آن سود کسب کنند.

لیست گواهی سپرده های سکه تمام را می‌توانید بر روی تابلو معاملات گواهی سپرده کالایی مشاهده کنید. در حال حاضر 5 سررسید گواهی سپرده سکه تمام موجود هستند که شامل: 

خرید ربع سکه از بورس

به تازگی نیز شاهد عرضه ربع سکه رفاه در بورس کالا هستیم که نماد آن "ربع سكه 0312رفاه(ن)" است. تفاوتی که گواهی سپرده سکه تمام با گواهی سپرده ربع سکه دارد این است که نماد گواهی سپرده ربع سکه قابلیت معامله مجدد در بازار ثانویه را ندارد و در تاریخ سررسید خریداران آن را تحویل می‌گیرند اما گواهی سپرده تمام سکه طلا اینچنین نیست. در مقاله «گواهی سپرده سکه طلا چیست؟» به طور کامل جزئیات و ویژگی‌های این ابزار مالی را شرح داده‌ایم. برای اطلاع از نحوه خرید ربع سکه از بورس کالا نیز می‌توانید مقاله لینک شده را مطالعه فرمایید.

نکته‌ مهم در معاملات گواهی سپرده کالایی این است که این اوراق هرچند فرآیند پذیرش و عرضه آن در بورس کالا صورت می‌گیرد اما برای خرید و فروش آن نیازی نیست کد بورس کالا را به صورت مجزا دریافت کنید و با همان کد بورسی که عموم سرمایه گذاران دارند می‌توانید نماد این گواهی ها را جستجو و سپس با مشخص نمودن قیمت آن را خریداری کنید.

پیش‌تر در خصوص کد بورسی و نحوه دریافت آن در مقاله «کد بورسی چیست؟ + دریافت رایگان کد بورسی» به مراحل اخذ این کد اشاره کرده‌ایم. در صورتیکه هنوز کد بورسی ندارید می‌توانید در کمترین زمان و به صورت غیرحضوری آن را دریافت کنید.

نکته مهم دیگر در خصوص گواهی سپرده‌های کالایی این است که این اوراق یکی از کم ریسک‌ترین ابزارهای مالی مبتنی بر سکه هستند که خریداران آن در یکی از دو گروه سرمایه‌گذاران و استفاده کنندگان نهایی قرار می‌گیرند. با این وجود اوراق بهادار دیگری وجود دارد که به دلیل ماهیت آن می‌توان کم ریسک‌تر از گواهی سپرده سکه طلا به حساب آورد که در ادامه بیشتر راجع به آن توضیح خواهیم داد.

گواهی سپرده شمش طلا

شمش طلا (به انگلیسی gold bar و gold ingot معروف هست)، همان طلای خامیست که حداقل عیار آن ۹۹۵ و حداکثر آن ۹۹۹.۹۹ است. نکته مهم در خصوص شمش، عیار آن است که هرچه بیشتر شود، ارزش آن دو چندان می‌شود. گواهی سپرده شمش طلا نیز مشابه با سایر گواهی سپرده کالایی همچون سکه است که اخیرا خبر عرضه آن در بورس کالا منتشر شد و معاملات آن نیز در بورس کالا آغاز شده است. 

برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این اوراق پیشنهاد می‌کنیم مقاله «نحوه خرید شمش طلا از بورس» را مطالعه کنید.

صندوق سرمایه گذاری کالایی با پشتوانه طلا

صندوق‌های کالایی نوعی از صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله هستند که به اختصار ETC نامیده می‌شوند. این صندوق‌ها به اوراق بهاداری گفته می‌شود که مالکیت دارنده آن را بر یک صندوق متشکل از کالایی مشخص را تعیین می‌کند. صندوق طلا نیز یک صندوق سرمایه‌گذاری است که دارایی‌های تحت مدیریت آن شامل اوراق مبتنی بر سکه طلا همچون گواهی سپرده سکه و مابقی آن را در اوراق قرضه، اوراق مشتقه و سپرده با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کند.

صندوق‌های سرمایه گذاری مبتنی بر طلا و سکه یکی از کم ریسک ترین اوراق بهادار مبتنی بر طلا هستند که بسیار مورد توجه اهالی بازار قرار می‌گیرد. قابل معامله بودن در بازار و مدیریت پرتفوی صندوق که به بازدهی‌های متفاوت صندوق‌های طلا می‌انجامد. به دلیل مدیریت متفاوت برخی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر سکه و طلا در بازه‌ای مشخص بازدهی بالاتری دارند. همچنین امکان سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری سکه طلا با حداقل مبلغ 500 هزار تومان امکان پذیر است که این مطلب بر جذابیت سرمایه‌گذاری در آن می‌افزاید.

مقاله پیشنهادی: صفر تا صد صندوق های قابل معامله (ETF) به زبان ساده

سرمایه گذاری در طلا با کهربا

یکی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری سکه طلا که بازدهی‌های خیلی مناسبی برای سرمایه‌گذاران داشته صندوق سکه طلا کهربا است. به دلیل ترکیب دارایی مجاز صندوق سرمایه گذاری سکه طلا کهربا که عمدتا متشکل از سکه طلاست، بازدهی صندوق سرمایه گذاری سکه طلا کهربا همسو با بازدهی طلا در بازار فیزیکی می باشد. اما به دلیل وجود امکان سرمایه گذاری در ابزارهای مشتقه و اهرمی، در مواردی ممکن است بازدهی صندوق کهربا به نرخ هایی فراتر از بازدهی سکه طلا هم برسد.

مزایای سرمایه‌گذاری در صندوق کهربا چیست؟

سوالی که وجود دارد این است که آیا سرمایه‌گذاری در صندوق کهربا نسبت به خرید مستقیم سکه طلا و یا خرید گواهی سپرده کالایی سکه طلا مزیت بیشتری دارد؟ و این مزایا چه هستند؟

اولین مزیت سرمایه‌گذاری در صندوق کهربا امکان سرمایه‌گذاری با حداقل ۵۰۰ هزار تومان است. همانطور که گفته شد یکی از ریسک های خرید مستقیم سکه طلا امنیت و ریسک تقلبی بودن آن است که در خرید صندوق کهربا این ریسک کاملا از بین رفته و از امنیت بالایی برخودار است. علاوه بر این خرید صندوق طلای کهربا دارای مزایای زیر است:

• ریسک‌های مربوط به نگهداری سکه طلا صفر است.
• بازدهی آن متناسب با بازدهی سکه طلا است. 
• معافیت مالیاتی خرید و فروش واحدهای صندوق که یکی از مزایای جذاب خرید این اوراق است. 
• خرید و فروش آنلاین از طریق سامانه‌های معاملاتی همه کارگزاری‌ها است. 
• نقدشوندگی بالا به سبب حضور بازارگردان که در امیدنامه صندوق ذکر می‌شود.

قرارداد آتی صندوق طلا

قرارداد آتی صندوق پشتوانه طلای لوتوس یا به اختصار "آتی طلا" نیز مانند دیگر قراردادهای آتی بر روی یک دارایی پایه که همان واحدهای سرمایه گذاری صندوق طلای لوتوس باشد، بنا شده است. در واقع سرمایه گذاران با اتخاذ موقعیت خرید و فروش در این قرارداد آتی، واحد های صندوق را معامله میکنند بدون آنکه نیازی به داشتن این واحد ها باشد.

بازارهای آتی بازاری دو طرفه است بدین معنی که علاوه بر اینکه می‌توان از روند صعودی بازدهی کسب نمود می‌توان با اتخاذ موقعیت فروش از کاهش قیمت نیز سود بدست آورد. علاوه بر آن قراردادهای آتی از استراتژی اهرم برخوردارند.

از آنجا که قیمت سکه و طلا از قیمت اونس جهانی و قیمت دلار بازار آزاد و با استفاده از فرمول بدست می‌آید بنابراین تحلیل روند آن امکان پذیر است و معامله گران حرفه‌ای این بازار می‌توانند جهت حرکت قیمتی آن را به خوبی تشخیص دهند و موقعیت مناسب خرید یا فروش را در قرارداد آتی صندوق طلا اخذ کنند.

مقاله پیشنهادی: بازار آتی طلا چیست؟ + نحوه خرید

قرارداد اختیار معامله سکه طلا یا آتی طلا

اختیار معامله قراردادي است بین خریدار و فروشنده که براساس آن خریدار قرارداد، حق (نه الزام و تعهد) دارد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت معین و در زمانی مشخص بخرد یا بفروشد. در مقاله «قرارداد اختیار معامله در بورس چیست؟» توضیحات بیشتری در مورد قراردادهای اختیار معامله یا آپشن ارائه شده است. 
پیش از این قراردادهای اختیار معامله بر روی سکه طلا تعریف شده بود. اما به تازگی اوراق اختیار معامله جدیدی به بازار معرفی شده است که دارایی پایه آن قراردادهای آتی طلا هستند. در واقع اوراق مشتقه ای که دارایی پایه آن یک ورقه مشتقه است و این باعث می‌شود که اهرم آن بیشتر شود که به مراتب ریسک آن را بیشتر می‌کند. 

محاسبه قیمت انواع طلا

یکی از دغدغه‌های سرمایه‌گذاران حوزه طلا اطلاع از نحوه محاسبه قیمت طلا و سکه و ارزش واقعی آن است تا با محاسبه آن بتوانند برآوردی از دارایی‌های خود داشته باشند و دست به معاملات آن بزنند. همانطور که می‌دانید محاسبه قیمت طلای 18 عیار، مظنه طلا، قیمت شمش طلا و همچنین قیمت سکه بهار آزادی محاسبات مخصوص به خود را دارند. در ویدئو زیر می‌توانید نحوه محاسبه قیمت سکه و طلا را مشاهده کنید و از این پس در معاملات و ارزیابی‌های خود آن را به کار ببرید.

چند نکته مهم در مورد خرید طلا در بورس

1. برای خرید گواهی سپرده سکه طلا و همچنین صندوق‌های سرمایه گذاری مبتنی بر سکه و طلا لازم نیست کد بازار فیزیکی بورس کالا یا کد معاملات مشتقه بورس کالا را داشته باشید و با همان کد بورسی که برای خرید و فروش سهام استفاده می‌شود می‌توانید سکه را در بورس خرید و فروش نمایید.

2. انبارهای استاندارد برای تحویل سکه همان خزانه بانک مربوطه است که می‌توانید با مراجعه به آن تا روز سررسید، سکه خود را تحویل بگیرید.

3. برای خرید و فروش قراردادهای آتی صندوق طلا و همچنین قراردادهای اختیار معامله آن نیاز به دریافت کد بازار مشتقه بورس کالا دارید. در مقاله «نحوه دریافت کد معاملاتی آتی» به طور مفصل شرایط و نحوه دریافت آن را شرح داده ایم.

4. ساعت معاملات بازارهای مختلف مبتنی بر طلا متفاوت است که در مقاله «ساعت معاملات بازارهای مالی» می‌توانید از آن مطلع شوید.